نام نویسنده : زهرا یوسفی

موضوع : علم امام- مطالعات تطبیقی

مقطع تحصیلی: سطح 3 – کلام اسلامی – موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه خواهران

ناشر : بوستان کتاب قم

سال نشر : 1400

خلاصه کتاب : علم امام به عنوان یکی از بارزترين صفات امام از ديرباز مورد توجه عالمان و متفكّران اسلامي در بحث امام‎شناسي بوده است. انديشمندان شيعي این صفت را از شروط بنيادين امام دانسته، در رويارويي با ديگر گروه‎هاي جامعه اسلامي بر آن استدلال كرده‎اند. بحث علم امام ابعاد مختلفی دارد که متكلّمان امامیه در برخی از آنها گاه ديدگاه‎هاي مختلفي ارائه نموده‎اند. به نظر می‎رسد در مواردی این اختلافات به تلقی‎های متفاوت از مقام امام و چیستی امامت باز می‎گردد. مسائل مرتبط با علم امام را می‎توان ذیل سه عنوان کلی بررسی کرد: گستره و قلمرو علم امام معصوم یا به عبارتی دیگر، اموری که امام به آن‎ها علم دارد. آیا علم امام محدود به دین و احکام شرعی و امور سیاسی و حکومتی است؟ آیا دانستن علوم دیگر بر امام لازم نیست؟ اگر لازم است آن‎ها چه دانش‎هایی هستند؟ در هر صورت- چه لازم باشد یا نباشد- امامان چه علومی داشته‎اند؟ آیا علوم آن‎ها تنها مربوط به امور دنیایی است یا مسائل آخرتی را نیز در برمی‎گیرد؟ عنوان بعدی ناظر به ویژگی‎های علم امام است. این علم چگونه است؟ ذاتی است یا مستفاد؟ موهوبی است یا اکتسابی؟ معصومانه است یا خطاپذیر؟ حضوری است یا حصولی؟ اجمالی است یا تفصیلی و…؟ در پایان، این بحث مطرح می‎شود که منابع و مجاری علم امام چیست و امام از چه راه‎هایی از این علوم بهره‎مند می‎گردد؟ آیا علم او لدنی است یا موروثی؟ آیا وحی و الهام هم جزء منابع علم امام به‎شمار می‎آیند؟ تعلم از امام قبلی چه جایگاهی در علم امام دارد؟ در نوشتار حاضر سعی بر این است که قلمرو، ویژگی و منابع علم امام از منظر دو اندیشمند متقدم و متأخر شیعی، شیخ مفید و علامه جوادی آملی، تبیین و تحلیل گردد. در همین راستا، مباحث در سه فصل تنظیم شده است. شایان ذکر است آن‎چه این کتاب را از دیگر منابع موجود در این زمینه متمایز می‎سازد، این است که غالب مطالب مربوط به علم امام- اعم از قلمرو، ویژگی و منابع آن- را به طور خاص از منظر دو تن از عالمان شیعی با بررسی مبانی و ادلّه هر یک مورد کاوش قرار می‎دهد.

فهرست مطالب : فصل اول: مفهوم شناسی گفتار اول: مفاهیم گفتار دوم: نگاهی به زندگی علمی شیخ مفید و علامه جوادی آملی فصل دوم: قلمرو و گستره علم امام از دیدگاه شیخ مفید و علامه جوادی آملی گفتار اول: قلمرو علم امام از دیدگاه شیخ مفید گفتار دوم: قلمرو و موضوعات علم امام از دیدگاه علامه جوادی آملی گفتار سوم: مقایسه تطبیقی دیدگاه شیخ مفید و علامه جوادی آملی در مسأله قلمرو علم امام فصل سوم: ویژگی‌های علم امام از دیدگاه شیخ مفید و علامه جوادی آملی گفتار اول: ویژگی‌های علم امام از دیدگاه شیخ مفید گفتار دوم: ویژگی‌های علم امام از دیدگاه علامه جوادی آملی گفتار سوم: مقایسه تطبیقی دیدگاه شیخ مفید و علامه جوادی آملی در مسأله ویژگی‌های علم امام فصل چهارم: منابع علم امام از دیدگاه شیخ مفید و علامه‎جوادی‎آملی گفتار اول : منابع علم امام از دیدگاه شیخ مفید گفتار دوم: منابع علم امام از دیدگاه علامه جوادی آملی گفتار سوم: مقایسه تطبیقی دیدگاه شیخ مفید و علامه جوادی آملی در مسأله منابع علم امام جمع‎بندی و نتیجه‎گیری

پیمایش به بالا