نام نویسنده : سيده سعيده موسوي
سطح تحصیلی : سطح 3
رشته تحصیلی : تفسیر و علوم قرآن
استاد راهنما : رضا مهديان فر
تاریخ دفاع : 97/04/30
چکیده پایان نامه :
پژوهش حاضر با عنوان «موانع تأثیر نماز بر خودسازی از منظر آیات با رویکرد پاسخ‌گویی به شبهات» درصدد پاسخ‌گویی به مهم‌ترین شبهه که پیرامون آیه «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» است، میباشد. این شبهه که از سوی معارضان مطرح شده، بیانگر تضاد میان رفتار نمازگزار با هدف نماز است و علت آن‌را می‌توان در موانع اعتقادی، اخلاقی و رفتاری بررسی نمود. در موانع اعتقادی، ضعف توحیدباوری و معادباوری منجر به غفلت از یاد خدا می‌گردد. بنابراین از نماز، تنها صورت ظاهری آن می‌ماند که اثر چندانی در بازدارندگی از فحشا و منکر نخواهد داشت. وجود موانع اخلاقی در نمازگزار از جمله؛ رذایل اخلاقی هم‌چون؛ تکبر، غیبت، ظلم به دیگران و … و عدم حضور قلب و خشوع، موجب از بین رفتن صفا و نورانیت روح و دوری نمازگزار از کمال حقیقی است. از طرفی چون بازدارندگی نماز از فحشا و منکر امری اقتضائی و نسبی است، پس هر کس به میزان قابلیتش از آن بهره می‌برد. ضایع کردن نماز، فراهم نکردن مقدمات، لقمه حرام و سبک زندگی غلط از جمله موانع رفتاری هستند که در پیش‌روی نمازگزار است. اگر نمازگزار نسبت به حقیقت و ارزش نماز معرفت کافی نداشته باشد؛ با به تأخیر انداختن، عدم مداومت و خواندن آن با شتاب‌زدگی یا کسالت، موجب سبک شمردن نماز می‌شود. ارتزاق از لقمه حرام چه به‌صورت مستقیم و با خوردن نجاسات و یا غیر مستقیم از طریق درآمد حرام، به دلیل کم‌رنگ کردن یاد خدا و تضییع حقوق دیگران، مانع تأثیر بازدارندگی نماز است. زمانی که نمازگزار با افراد ناباب معاشرت می‌کند و یا در محیط فاسد قرار می‌گیرد، به علت خصوصیت تأثیر پذیری انسان، روحش آلوده می‌شود و همه این‌ها مانع از اثر خودسازی نماز به نحو اتمّ و اکمل می‌گردد.
این پژوهش به روش توصیفی و با مراجعه به کتاب‌ها اعم از تفاسیر فریقین و تک‌نگاری‌ها در حوزه نماز و نرم افزارها و سایت‌ها سامان یافته است.
واژگان کلیدی :
نماز، خودسازی، شبهه، موانع اعتقادی، موانع اخلاقی، موانع رفتاری، بازدارندگی نماز