نام نویسنده : سمیه شهمرادی
سطح : سطح 3
رشته تحصیلی : کلام اسلامی
استاد راهنما : مهدی زندیه
تاریخ دفاع : 1403/6/25
چکیده پایان نامه : یکی از مسائل مهم و اختلافی میان مسلمانان مسأله امامت است و این مسأله مهم در برخی از آثار نو اندیشان اسلامی که امروزه به عنوان نو معتزله شناخته میشوند، مورد بررسی قرار گرفته است. حسن حنفی از برجسته ترین چهرههای نو معتزلی است که به نحو مبسوط به مسأله امامت پرداخته است. از نظر نو معتزله، امام کسی است که وظایف پیامبری را به عهده دارد به استثناء دریافت وحی و ابلاغ آن از جانب خدا به مردم. وجود امام از نظر نو معتزله ضروری بوده و از نظر آنان، این منصب باید به کسی واگذار شود که قدرت کافی را برای اجرای وظایف امامت دارا باشد. از نظر نو معتزله امامت اصلی از اصول دین است و فرعی دانستن امر امامت به منظور کاستن از قدر و منزلت این جایگاه است. نو معتزله وجود نص بر امامت شخص امام را منکر شده و مناط مشروعیت امامت فرد خاص را انتخاب گروه خاصی از مردم میدانند که از این گروه گاهی – خواص و گاهی به اهل حل و عقد یاد میشود. هم چنان که اجماع امت نیز میتواند تعیین کننده شخص امام باشد. از نگاه نو معتزله امام معصوم نیست و نسبت دادن صفاتی هم چون غیبت، تقیه، عالم بودن به امور غیبی امام را از عقاید شیعیان میدانند که هیچکدام از نگاه آنان صحیح نیست و امام هیچیک از این صفات را از نظر آنان ندارد. وظایف امام از نظر نو معتزله عبارتند از: ۱- حفظ نظام اجتماعی و اجرای شریعت ۲- تأمین امنیت ۳- اقامه حدود ۴- پاسداری از مرزها از نظر حسن حنفی برخی از وظایف امامت از اهمیت بیشتری نسبت به سایر وظایف برخوردارند و مهم ترین وظیفه امام، اجرای عدالت و دفاع از مظلومین است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی نگاشته شده و گرد‌آوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانهای بوده است.
واژگان کلیدی : امامت، امام، نو معتزله، حسن حنفی، محمد عماره.