نام نویسنده : فاطمه حسن زاده شاه خالي

سطح : سطح 3

رشته تحصیلی : فلسفه اسلامی

استاد راهنما : حسین حسن زاده شاه خالی)

استاد مشاور : فاطمه رجبی

تاریخ دفاع : 94/5/18

چکیده پایان نامه : این اثر با بررسی وتحلیل تکامل‌برزخی از دیدگاه آیت‌الله جوادی و حسن‌زاده آملی، تلاش می‌کند تا به بازخوانی مسألۀ تکامل از دیدگاه این دو اندیشمند فرزانه بپردازد. نگاهی به آثار علمی اندیشمندان اسلامی در ادوار گذشته، بیانگر این است که برخی از آنها تکامل برزخی نفس را پذیرفته و با مبانی فلسفی و دلایل نقلی، به تبیین آن پرداخته‌‌اند. برخی نیز تکامل نفس در حیات برزخی را ناممکن دانسته‌اند. دلیل عمدۀ مخالفان، عدم وجود مادّه و قوّه در حیات مجرّد برخی و مادّی انگاری قوۀ خیال است. این دلایل از دیدگاه هر دواندیشمند، نقد وپررسی شده است. استاد حسن‌زاده با توجه به مبانی متأثر از حکمت متعالیه، مسألۀ اتّحاد ادراک مدرَک و مدرِک را مطرح نموده و براین عقیده‌اند که لذّت حاصل از ادراک صور اعمال وتمثلات برزخی، اسباب توسعۀ وجودی و کمال نفس را حاصل می‌کند. تجرد برزخی قوۀ خیال و تبیین توانمندی‌های نفس ناطقه، و اثبات تداوم آن در حیات برزخی، یکی از محکم‌ترین مبانیِ دیدگاه تکامل برزخی نفوس است که هر دو بزرگوار به آن اهتمام ورزیده‌اند. چینش نظام‌مند و منطقی ایشان در ترسیم مبانی عقلی تکامل برزخی نفوس از منظر آیات و روایات، بسیار جالب و بدیع است. گزینش، فهم و استنباط استدلالات نقلی مطرح شده بر تکامل نفوس در عالم برزخ، توسط این دو بزرگوار؛ در تفاسیرآیات و روایات قابل تأمل است.

واژگان کلیدی : تکامل برزخی، نفس، لذّت، ادراک، تجدد امثال، حرکت حبّی، مادۀ برزخی، قوۀ خیال، ملکات نفسانی.