نام نویسنده : فاطمه نجفي

سطح : سطح 3

رشته تحصیلی : فلسفه اسلامی

استاد راهنما : محمد رضا امامي نيا

استاد مشاور : ویدا سالمی

تاریخ دفاع : 94/11/19

چکیده پایان نامه : مسأله‌ي «فيض» و چگونگي صدور هستي از ساحت مقدّس باري تعالي، موضوع بسيار مهمّي است كه ذهن متفكّران، فيلسوفان و عارفان را به خود متوجّه ساخته است. هر كدام از انديمشندان به گونه‌اي به تبيين اين مسأله مهم پرداخته‌اند. شيخ يونان افلوطين الهي با نگاه‌هاي عميق و وحدت‌گرايانه‌ي خود، فيض را نتيجه‌ي ملآنِ وجودِ أقدس خداوند تبارك و تعالي دانسته كه اين ريزش و ملآن، ذاتيِ اوست. مرحوم سيّد حيدر آملي با استفاده از قرآن كريم و احاديث معصومين(علیهم السلام) و همچنين قواعد عرفاني، فيض الهي را تجلّيات حضرت حق تبارك و تعالي مي‌داند. صدرالمتألهين به تبع مكتب وحي و آموزه‌هاي فلسفي و عرفاني، فيض را صدور و تجليّات الهيّه بر مي‌شمرد. همچنین در این پژوهش مراتب سه‌گانۀ فیض، از دید‌گاه این سه حکیم و عارف، با توجّه به دید‌گاه‌ها و اصطلاحات خاصّ هر یک، بیان گردیده است. در ادامۀ بحث به بیان سه حکم از احکام اساسی فیض که عبارتند از عمومیّت، دوام و نیازمندی به علّت در حدوث و بقاء پرداخته شده است. همچنین جهت تبیین بیشتر مطلب، فاعل و واسطۀ فیض و ویژگی‌های آنها را مورد بررسی قرار داده‌ایم. این پژوهش با مبحث «غایت فیض» که شامل غایت فاعلی و فعلی است، به پایان می‌رسد.

واژگان کلیدی : وجود، فيض، خلق، مراتب فیض، فاعل فیض، غایت فیض، فلوطین، سید حیدر آملی و ملّاصدرا.