نام نویسنده : شهلا شكري
سطح : سطح 3
رشته تحصیلی : کلام اسلامی
استاد راهنما : فاطمه رجبي
تاریخ دفاع : 96/04/21
چکیده پایان نامه : از مهمترین مباحث اوصاف خداوند در علم کلام، صفت قدرت الهی است. مسئله این پژوهش، تبیین حقیقت و اثبات قدرت الهی، رابطه آن با ذات و صفات الهی، گستره آن، و آثار معرفت به آن می¬باشد. در پذیرش قدرت به عنوان یکی از کمالات ذاتی خداوند، و عینیت آن با ذات الهی و دیگر صفات ذاتی، اختلافی بین متکلمین شیعی نیست، اما با همسو شدن برخی متکلمین با آرای فلاسفه در مباحث پیرامون قدرت الهی، بین این دو گروه، اختلافاتی ایجاد شده که ریشه در مبانی فکری مختلفی مانند تفسیر جبر و اختیار، پذیرش برخی قواعد فلسفی و حدوث و قدم زمانی عالم دارد. در این تحقیق، در کنار آرای برخی متکلمان برجسته¬ی شیعی، دیدگاه¬های خواجه طوسی- نماینده متکلمان اعصار پیشین- و علامه طباطبایی- نماینده متکلمین معاصر- تبیین شده و اختلافات و اشتراکات ایشان در باب حقیقت و اثبات قدرت الهی، رابطه آن با ذات خداوند و صفات علم و اراده، عمومیت آن، پاسخ به شبهاتِ طرح شده، و برخی آثار معرفت و ایمان به قدرت الهی بررسی گردیده است. تعریف خواجه از قدرت الهی، یکی از دو تعریف رایج متکلمان شیعی می¬باشد؛ اما علامه آن را منطبق بر قدرت حیوان دانسته، با عدم پذیرش اراده ذاتی و به معنای نوع خاصی از علم، تفسیر سومی از قدرت خداوند ارائه می¬نماید. از دلایل متکلمان شیعی در اثبات قدرت الهی، تمرکز خواجه بر حدوث زمانی عالم است؛ اما علامه از طریق براهینی مانند وجوب کمالات وجودی برای واجب¬الوجود، قدرت را برای خداوند اثبات می¬کند. خواجه و علامه همچون دیگر متکلمان شیعی، قائل به عینیت صفات با ذات الهی از حیث مصداق بوده، عمومیت قدرت الهی نسبت به همه ممکنات را می¬پذیرند. از آثار معرفت به قدرت خداوند در نظرات ایشان، معرفت خداوند، توکل، خضوع، رضا و رهایی از ناامیدی می¬باشد
واژگان کلیدی : صفات الهی، قدرت الهی، متکلمان شیعی، خواجه طوسی، علامه طباطبایی