نام نویسنده : منيره بصيرتي

سطح : سطح 3

رشته تحصیلی : فلسفه اسلامی

استاد راهنما : رضا حاجي ابراهيم

تاریخ دفاع : 96/07/02

چکیده پایان نامه : از آن جایی که دین واقعیتی اجتماعی و از جمله معارف است؛ لذا واجد بعد اجتماعی بوده و قابلیت تحلیل فلسفی، انتزاعی و تجریدی را نیز دارد. برای تحلیل بعد فلسفی-اجتماعی دین، از نحله ی معرفتی رئالیسم انتقادی استفاده شده است. این نحله ی فلسفی نیز همانند سایر نحله های اندیشه ای دارای ابعاد هستی شناختی، معرفت شناختی، روش شناختی و انسان شناختی است. تحلیل بعد اجتماعی دین توسط ابعاد مذکور ، چهار فصل این پایان نامه را تشکیل می دهد. با پیش فرض های لایه لایه بودن جهان (تجربی، بالفعل، واقعی)، استقلال وجودی جهان از معرفت انسانی، وجود جهان و جامعه به عنوان یک سیستم باز که متاثر از عوامل بیرونی از جمله عوامل فرهنگی است، بعد گذرا و ناگذرا و جدایی واقعیت از حقیقت، می توان بعد اجتماعی دین را تحلیل نمود. اگر برای دین ذات و گوهری لحاظ کنیم، بعد ناگذرای آن حقیقت دین است که بی کم و کاست توسط رسولان به بشر ابلاغ شده و بعد گذرای آن همان گذر زمان، تغییرات و تاثیرات فرهنگی و نیازهای اجتماعی است که ابعاد مختلف دین را با سازوکارهای علّی متاثر نموده، سبب فاصله گیری درست یا نادرست در اصل دین شده است؛ لذا برای فهم ارزشی (درست یا نادرست) این تغییرات باید اولا به واکاوی واقعیت لایه لایه پرداخت و از لایه بیرونی شروع نمود و سپسس به لایه های ناپیدا رفت و با تبیین استنباط فرآیندی یا پس کاوی و عدم اعتقاد به انسان انگاری و علیّت دلایل کنش انسانی (قصدمندی رفتار انسانی) به مدد نقد، این فاصله گیری از اصل دین را پر نمود

واژگان کلیدی : رئالیسم انتقادی، لایه مندی و برآیند، تبیین پس کاوی، ابعاد معرفتی رئالیسم انتقادی، ابعاد دین.