معاونت فرهنگی در تاریخ ۲۷ مهرماه، سومین نشست تخصصی از سلسله جلسات شرح صحیفه سجادیه را با حضور حجتالاسلام والمسلمین اعوانی و جمعی از طلاب سطح دو موسسه معصومیه برگزار کرد. این جلسه بر رابطه میان دعا، پیشگیری از گناه و دستیابی به «عصمت عملی» متمرکز بود.
حجتالاسلام اعوانی در این نشست، صحیفه سجادیه را فراتر از راهنمای رسیدن به خداوند، ابزاری برای برطرفسازی موانع این مسیر معرفی کرد و با استناد به آیه «سارعوا إلی مغفرةٍ من ربّکم»، آن را ابزار تسریع در سیر الهی دانست.
حزن امام؛ نمایش مظلومیت انسان در برابر شیطان
ایشان در تحلیل دعای بیستوپنجم صحیفه که امام سجاد (ع) برای حفظ خود و فرزندانش از شر شیطان دعا میکنند، به نکتهای ژرف اشاره کرد:
«با آنکه امام معصوم است، خویش را در دعا میگنجاند تا نشان دهد اندوه فرزند یا پیرو، موجب حزن پدر و امام میشود و همین حزن یکی از ابزارهای نفوذ شیطان است.»
استاد اعوانی تأکید کرد که امام سجاد (ع) با این عمل، ذلت انسان در برابر دشمن درون (شیطان) را به شکلی عرفانی به پیشگاه خداوند عرضه میدارند تا باب رحمت از طریق اظهار فقر و عجز گشوده شود.
دعا، عامل حفظ اعمال صالح
محور اصلی بحث این جلسه، رابطه میان «کثرت دعا» و «عصمت عملی» بود. استاد اعوانی دعا را پلی دانست که میان انسان و دست نگهدارنده الهی برقرار میشود:
«همانگونه که گوشی را دستی محکم نگه میدارد تا نیفتد، بنده نیز زمانی از لغزش مصون میماند که دست عصمت الهی او را نگاه دارد.»
وی با استناد به روایت حضرت دانیال نبی، که پس از سه بار توبه، در مناجات اعتراف کرد که اگر دست عصمت الهی نباشد، باز هم خطا خواهد کرد، اهمیت این حمایت را برجسته ساخت.
استاد اعوانی با اشاره به دعای چهلوهفتم صحیفه («ولا تحبط حسناتی بما یشبهها من معصیتک»)، تأکید کرد که از منظر امام سجاد (ع)، پیشگیری از گناه بر توبه مقدم است، و راز این پیشگیری، در کثرت دعا نهفته است:
«اگر انسان پیش از لغزش با دعا پیوند خود را محکم کند، خداوند دست عصمت خویش را بر او میگشاید و چنین کسی در زمرهٔ معصومان از کید شیطان قرار میگیرد.»
صحیفه سجادیه؛ مدرسه طهارت روح
در پایان، استاد اعوانی خاطرنشان ساخت که انس دائمی با صحیفه سجادیه، راهکار عملی برای تحقق طهارت روح و سلامت دل در برابر وسوسههای شیطان است و دعا صرفاً ابزاری برای طلب حاجت نیست، بلکه مدرسه کامل تهذیب نفس به شمار میآید.