نام نویسنده : معصومه بیگم هاشمي مزرعه نو
سطح : سطح 3
رشته تحصیلی : کلام اسلامی
استاد راهنما : محمد باقر قیومی
تاریخ دفاع : 98/6/28
چکیده پایان نامه : از آن جا که معاصی کبیره و صغیره از مسائلی است که در سرنوشت انسان نقش بسزایی دارد و از مباحث مهم و بحثبرانگیز کلامی است که مورد اختلاف بین مذاهب کلامی قرارگرفته است، تحقیق حاضر بر آن است به ابعاد گناهان کبیره و صغیره، به روش کتابخانهای و توصیفی و تحلیلی و بهصورت جامع، ابتدا از منظر قرآن و روایات و سپس به بررسی نظرات متکلمین مذاهب اسلامی در این باب بپردازد. در مورد تقسیم گناهان به صغیره و کبیره دو دیدگاه وجود دارد که استدلال قائلین به تقسیم با استناد به آیات و روایات، دلیلی عقلی، اجماع و شهرت نسبت به استدلال منکرین به تقسیم پذیرفته شده است. قرآن و روایات ملاک تمییز کبائر از صغائر را وعده به آتش یا عذاب، تصریح بر کبیره بودن گناه و اشدّ یا اکبر بودن گناه نسبت به کبائر مسلّمه دانستهاند. امّا مذاهب اسلامی در این باب دچار اختلاف شده بعضی یک ملاک و بعضی چند ملاک را مدّ نظر قرار دادهاند. تعداد گناهان کبیره در قرآن کریم بهصورت مبهم و اجمال بیان شده است و روایاتی که از معصومین در این باب وارد شده است مختلف است که جمع بین روایات این است که هدف معصوم از بیان عدد، یا در مقام بیان اکبر کبائر و یا در مقام مثال بوده است. مذاهب کلامی نیز ازآنجهت که در ملاک تمییز کبائر از صغائر اختلاف نظر دارند درنتیجه در باب تعداد کبائر نیز اختلاف نظر دارند. بیان حکم و جایگاه مرتکب کبیره به شناخت ماهیت و لوازم آن بستگی دارد . قرآن و روایات ایمان را تصدیق قلبی دانسته و عمل را از لوازم آن میدانند که با این تعریف مرتکب کبیره را مؤمن معرفی میکنند. اختلاف اساسی که مذاهب کلامی در بین ابعاد گناهان کبیره دارند، بر سر این مسئله هست و با تعاریف مختلفی که آنها از ماهیت ایمان دارند خوارج، مرتکب کبیره را کافر و مخلّد در آتش، مرجئه وی را مؤمن، معتزله او را منزله بین المنزلتین(بین کفر و ایمان) و اشاعره و شیعه با استناد به آیات و روایات مرتکب کبیره را مؤمن فاسق و در صورت عدم شمول رحمت الهی و شفاعت شافعان نسبت به او، منقطع از عذاب میدانند
واژگان کلیدی : معاصی، کبیره، صغیره، خوارج، مرجئه، مذاهب کلامی