زندگی نامه آیت الله دکتربهشتی در یک نگاه
نام: سید محمد حسینی بهشتی
تولد: سحرگاه دوم آبان ماه 1307 ه.ش، محله لومبان اصفهان.
شروع تحصیلات: از چهارسالگی در مكتب خانه
ورود به حوزه علمیه اصفهان: 1321 ه.ش(14 سالگی) با نیمه تمام گذاشتن تحصیلات دبیرستانی.
ورود به حوزه علمیه قم: 1326 ه.ش(19 سالگی)
اخذ لیسانس: سال 1330 ه.ش(23 سالگی) در رشته فلسفه
اخذ دكتری: سال 1353 ه.ش(46 سالگی) در رشته فلسفه
شهادت: شبانگاه هفتم تیرماه 1360 ه.ش(53 سالگی)
تولد و خاندان
سید محمد حسینی بهشتی در 2 آبان 1307 در یكی از محله های قدیمی در محله لُنبان شهر اصفهان متولد شد.
پدری روحانی و مادری عالمه
پدرشان سید فضل الله بهشتی، از روحانیون اصفهان و در حوزه علمیه اصفهان به تدریس مشغول بوده است. و امام جماعت مسجد لومبان و به خدمت به مردم مشغول، و به كارهای مذهبی مردم می پرداخت و برای تبلیغ و رسیدگی به مسائل شرعی، به روستاهای اطراف اصفهان می رفت و به فعالیت دینی، سخنرانی و بیان احكام مشغول بود و نماز جماعت اقامه می كرد و مشكلات آنان را برطرف می ساخت. اولین مدرس و معلم شهید بهشتی، پدرشان بوده است به طوری كه وی توانسته بود تمام تجربیات و علم روحانی پدرش را به ارث برده و نقش بزرگ خود را در پیروزی انقلاب اسلامی داشته باشد.
مادرش نیز زنی پاكدامن و پرهیزكار و بانویی مقدس كه در مكتب پدر بزرگوارش، آیت الله حاج میر محمد صادق خاتون آبادی، از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمد كاظم یزدی بود و از علمای اصفهان به شمار می رفت. و در انجام احكام شرعی و آداب اسلامی دقت نظر داشت. سال ها پیش، یكی از محلات اصفهان به بركت شخصیتی برجسته غرق در نور و معنویت بود، او آیت اللّه حاج میرمحمدصادق خاتون آبادی است كه از مراجع بزرگ و محققان نامدار شیعه به شمار می رود و از محضر دو عالم عالی مقام، آیات عظام، آخوند خراسانی و آقا سیدمحمدكاظم طباطبایی، بهره مند گشت و با آخوند خراسانی الفت بیشتری داشت و وی را در تألیف كتاب ارزشمند كفایة الاصول یاری نمود. بسیاری از علما و اندیشمندان از جمله حضرت امام خمینی(قدس سره) از حوزه درسی وی خوشه ها چیدند. ایشان پس از سالیان متمادی از نجف به ایران مراجعت نمود و در زادگاه خویش، شهر اصفهان، اقامت گزید و در آنجا مرجعیت عامه یافت و به تدریس و تربیت شاگردان پرداخت.
آیت اللّه میرمحمدصادق كه ایمان و تقوایش زبانزد خاص و عام بود همراه با همسر و دختر خویش در خانه ای محقر، روزگار می گذرانیدند. آن مرحوم به دلیل اشتیاق شدید به دختر و نیاز مبرم به حمایت او، از ازدواج وی اكراه داشت و با یاری او كم سویی چشم را جبران می نمود. آن فقیه فرزانه بر این باور بود همچون علامه بحرالعلوم كه دختر خود را نزد خویش نگاه می داشت و در امر مطالعه و تحقیق كمكش می كرد، این فرزند كه باسواد هم بود و می توانست متون ادبی و علمی را بخواند بایستی مددكار او باشد و در اواخر عمر كه دچار مشكلات بینایی بود همچون گذشته از دریای مواج علوم اسلامی برخوردار گردد و خود نیز اندوخته های علمی خویش را به آگاهی مشتاقان معرفت برساند. آنكه رؤیایی راستین كه حاوی یك پیام غیبی و هشداری ملكوتی بود آهنگ این روال را دگرگون ساخت و مسیر زندگی آنان را در بستر دیگری قرار دارد. به مرحوم حاج صادق در خوابی شیرین الهام می گردد: دخترتان را به عقد ازدواج فرزند خانواده ای كه بزودی برای خواستگاری به منزلتان خواهند آمد در آورید تا از بركت آن، فرزندی پدید آید كه سرچشمه بركت برای اسلام و مسلمین گردد.
«حاجیه خانم معصومه بهشتی» طی خاطراتی می گوید: «پدرم خوابی دیده بودند كه از منزل آقای بهشتی از ما خواستگاری می كنند و از من اولادی به وجود می آید كه عام المنفعه می شود، این دختر را شوهر دهید و در خواب خطاب به والدم گفته بودند: عمرت آن قدر كفاف نمی كند و پدرم در عالم رؤیا به مادرم اظهار داشته بود از جانب خدا بنا شده است این فرزند را به عقد ازدواج پسری از خانواده ای روحانی در آوریم. در هر حال من شوهر كردم و خداوند سه تا دختر به ما عنایت كرد و فرزند چهارم، آیت اللّه بهشتی بود كه پدرم در انتظار ولادتش بود و چون دیده به جهان گشود و یك ساله شد ابوی به سرای باقی شتافت». آری سرانجام، این عالم ربانی پس از عمری خدمات علمی و فقهی و پرورش انسانهایی نیك نهاد و دانشمند در سال 1348ه. ق رحلت كرد. سید محمد گرچه از فیض این پدربزرگ محروم گشت ولی بعدها با آگاهی از مقام علمی جدّ مادری از اهتمام این دانشور و مراتب تقوا و فضیلتش تأثیر پذیرفت و خصالش در رفتار این كودك نورسته بی اثر نبود.
مادر گرامی شهید بهشتی می افزاید: چند صباحی پس از ارتحال والد ماجدم، شبی در عالم رؤیا پدر را در خواب مشاهده نمودم كه مرا خطاب قرار داد و در بیانی نورانی اظهار داشت: چون می خواست روح از بدنم مفارقت نماید و در عالم قدس و ملكوت سیر كند، چهارده اختر فروزان آسمان عصمت و طهارت(ع) دور بسترم حلقه وار حاضر شدند تا روانم را از بدنم گرفته و نزد رسول اكرم(ص) ببرند. من (مادر شهید بهشتی) از پدرم پرسیدم: چه كنم تا شفاعت مرا نزد آن بزرگواران بنمایی؟ پدر پاسخ داد: از این آقاسیدمحمد خیلی مراقبت و محافظت به عمل آورید كه باقیات صالحاتی خواهد بود و سفارشهای فراوانی در جهت تربیت و پرورش وی به من نمود.
سرانجام رؤیای صادقه میرمحمدصادق خاتون آبادی به وقوع پیوست و خانواده شهید بهشتی فردای آن شب به خواستگاری دختر آن مرحوم برای فرزند روحانی و بزرگوار خویش «سیدفضل اللّه بهشتی» به منزل آنان مراجعه می نمایند و بدین ترتیب این ازدواج میمون و مبارك انجام می شود و شهید مظلوم آیت اللّه دكتر بهشتی چون جویباری با طراوت و توأم با بركت از چنین خانواده ای سربلند جاری گشت و دوران كودكی را در خانواده ای كه تقوا و پارسایی و خوبی، آن را معطر ساخته بود گذرانید. در اردیبهشت 1331 با یكی از بستگان خود به نام خانم عزت الشریعه مدرس مطلق كه یك روحانی زاده بود ازدواج كرد و بعدها صاحب چهار فرزند شد.
آیت الله دکتر سید محمد حسین حسینی بهشتی در زمره شخصیت های نادر جهان تشیع است که چون ستاره ای فروزان در آسمان انقلاب اسلامی درخشید و به پرتو افشانی پرداخت وی که اجتهاد، تفکر دینی، سیاست و تدبیر خویش را با صداقت، حقیقت و واقع بینی قرین ساخته بود و سعه صدر، استقامت و اهتمام را پیشه خود، می توان از معیارهای بزرگ تجدید بنای مذهبی و تشکیلات انقلاب اسلامی به شمار آورد. آیت الله بهشتی یکی از بزرگان علما و از فعالان مهم در عرصه انقلاب به شمار می آید که از نزدیک ترین افراد به امام خمینی(ره) بوده و نقش بسیار حساسی را در پیروزی انقلاب اسلامی و جریانات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به عهده داشته است. ایشان یکی از سیاستمداران و علمای بسیار بزرگ در تاریخ کشورمان می باشد که این شخصیت بزرگوار را نه تنها ایرانی ها بلکه بسیاری از خارجی ها نیز به دلیل داشتن موفقیت های پی در پی وی می شناسند. وی دومین رئیس دیوان عالی کشور بعد از انقلاب اسلامی و اولین دبیر کل جمهوری اسلامی بود. شهید بهشتی در سال 1360 در اثر بمب گذاری به شهادت رسید.