جمعی از پژوهشگران مرکز پژوهشی حوزه معصومیه در این کنفرانس شرکت نمودند.
در ابتدای این همایش و پس از بیان گزارش چگونگی فراهم نمودن مقدمات برگزاری همایش از سوی حجت الاسلام والمسلمین دکتر رجایی دبیر علمی همایش، پیام آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی که حاوی 10 اصل برای پیشرفت بود، قرائت شد. ایشان تأکید داشتند که سزاوار است این اصول ده گانه مورد توجه دقیق باشد و اصول لازم دیگر نیز بر روی آن افزوده شود. آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی در ادامه فرمودند که این برنامه هم خدمتی است به پیشرفت جامعه اسلامی و کشور و هم خدمتی است به اسلام و تعلیمات آن.
در ادامه، دکتر صادق واعظ زاده رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به ایراد سخنرانی پرداختند. ایشان گفتند که برای طراحی الگو باید از همه دستاوردهای بشری و نوآوری در چارچوب مبانی اسلامی استفاده کرد. وی گفت: الگوی پیشرفت به دنبال تعالی یا پیشرفت فردی نیست بلکه هدف، تعیین چگونگی تحول مطلوب اجتماع است. لذا باید خود محرک یعنی جامعه را به خوبی شناخت.
دکتر واعظ زاده همچنین با تاکید بر این‌که «هر حرکت و تحول اجتماعی پیشرفت نیست» تصریح کرد: پیشرفت حرکت و تحولی است که جهت معین و سرعت داشته باشد. جهت پیشرفت را مبانی و آرمان اعتقادی و افق پیشرفت مشخص می‌کند و سرعت پیشرفت در مقایسه با سرعت تحولات در دوره‌هایی که به عنوان پیشرفت شناخته شده است، سنجیده می‌شود. همین طور تقویت روح جمعی و انگیزش عمومی برای پیشرفت به تدبیر و طراحی نیاز دارد. این تدبیرها مجموعاً الگوی پیشرفت را تشکیل خواهد داد. برای طراحی الگو باید از همه دستاوردهای بشری و نوآوری در چارچوب مبانی اسلامی استفاده کرد.
آیت‌الله علی اکبر رشاد رئیس همایش ملی پیشرفت از منظر قرآن و حدیث و عضو شورای عالی و رئیس شورای حوزوی مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز در این همایش به ایراد سخنرانی پرداختند.
آیت‌الله علی‌اکبر رشاد اظهار کرد: در مقام توسعه و پیشرفت باید به مرحله‌ای برسیم که غرب نتواند با ما مقابله کند و در این راه مانع شود. وی گفت: طراحی یک مدل پایه و اجمالی از الگوی پیشرفت، از عوامل تعیین‌کننده در طراحی الگو است و این مدل پایه، باید براساس یک مدل تجربی تهیه و تدوین شود.وی با اشاره به این‌که «عده‌ای به اشتباه معتقدند مفاهیم مدرن را تعالیم دینی نمی‌تواند پاسخ دهد» ادامه داد: تشکیک‌ها و تردیدها اگر فراتر از طرح پرسش باشد ناشی از پیش‌گمان‌های ناصواب و جهل است که این تردیدها بر آن بنا می‌شود.
آیت‌الله علی‌اکبر رشاد با اشاره به آیات ۲۷و ۲۸سوره فتح گفت: این دو آیه همه مبانی، لوازم و نتایج مقوله پیشرفت را به دقت مشتمل بر هزار و یک نکته بیان می‌کند، در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و سایر موسسات علمی باید این آیات را تحلیل کنند تا به نکات دقیقی برسند.
آیت‌الله اعرافی نیز در اختتامیه این همایش با بیان این‌که «پیشرفت در مفهوم فرهنگی خود ارزشمند است» گفت: فقه، فلسفه و اخلاق سه زوایه‌ای است که الگوی اسلامی پیشرفت را به دست می‌دهند. رئیس جامعة المصطفی اظهار کرد: گرچه ما در تحقق آرمان‌های بلند اسلامی و رهنمودهای مقام معظم رهبری در قلمرو ایجاد الگوی اسلامی پیشرفت گام‌های بلندی برداشته‌ایم اما همچنان در آغاز راه هستیم. آیت‌الله اعرافی گفت: طراحی الگوی اسلامی نیازمند توسعه ابعاد و ساحت‌های اجتهاد است. فکر می‌کنم نظام اسلامی و اندیشه‌های امام و رهبری و ظرفیت‌های گفتمان انقلاب این صلاحیت را دارد که ما را به سمت کلان پردازی ببرد که اجتهاد را در حوزه‌های مختلف توسعه دهد.
همایش ملی پیشرفت از منظر قرآن و حدیث، صبح پنجشنبه در قم آغاز شد و از میان 200 مقاله رسیده به این همایش، 30 مقاله برتر در سه کمیسیون تخصصی همایش ارایه شد.
حضور خانمهای پژوهشگر در لیست مقالات قابل ارائه از نکات قابل توجه این همایش بود. خانم زینب بهجتپور از اعضای مرکز پژوهشی با ارائه مقالهای مشترک با حجت الاسلام و المسلمین بهجتپور با عنوان عرصهها، مراحل و راهکارهای پیشرفت در قرآن در این همایش شرکت کرد.
خانم نرگس موحدی نیز پس از ارائه مقالهای با عنوان الگوی روابط اجتماعی جامعه پیشرفته بر اساس قرآن و روایات، اظهار تمایل کرد که با همکاری پژوهشگران مرکز پژوهشی با عمق بخشی و گسترش مطالب مقاله آن را به صورت کتابی به جامعه علمی عرضه نماید.
