نام نویسنده : مدينه فلاحي نژاد

سطح تحصیلی : سطح 3

رشته تحصیلی : تفسیر و علوم قرآن

استاد راهنما : فاطمه قنبري

تاریخ دفاع : 99/6/31

چکیده پایان نامه :

مدارا یکی از اصول مهم و حیاتی و اخلاقی- اجتماعی است که تأثیر بسیار شگرفی در تحکیم و عمق بخشیدن به روابط بین انسان ها دارد این اصل مهم و اساسی یکی از ابزارهای لازم و ضروری برای افراد با هم دیگر بخصوص رهبران و مبلغان است. زیرا بدون نرم خویی و مدارا نمی توان از حیات اجتماعی بهرمند شد، و زندگی بدون بهرمندی فاقد معنا و مفهوم است. تأثیر شگرف مدارا در پیشبرد هدف قرآن که انسان سازی است از یک سوی و فطری بودن زندگی اجتماعی انسان و نیاز انسان به آرامش از سوی دیگر در مبنای انسان شناسی پایه و اساس مدارا قرار می گیرد. وجود اختلاف، در اجتماع بشری امر بدیهی است؛ ولی به خاطر وجود اختلافات که خود به خود تنش زا است، نمی توان دست از حضور در اجتماع کشید؛ چون قرآن بر ضرورت حضور در اجتماع تأکید دارد، قرآن با پذیرش اصل وجود اختلاف در جامعه، برای ایجاد تفاهم و وحدت و دوستی دستور به مدارا می دهد. هدف از این پژوهش که به شیوه توصیفی، تحلیلی و به سبک کتابخانه ای و نوع کاربردی با استناد به آیات و روایات صورت گرفته است. «اصل اخلاقی مدارا در قرآن و روایات» در چهار جهت مورد بررسی قرار می گیرد. 1- مبانی اصل اخلاقی مانند باور به حرمت و کرامت انسان، باور به تغییرپذیری و به خطاپذیری و تفاوت استعدادهای انسان 2- زمینه ها و عوامل اصل اخلاقی و زمینه ها و عوامل اعتقادی اصل اخلاقی مدارا 3- گستره ی اصل اخلاقی مدارا با هم کیشان و غیر هم کیشان و قاطعیت در مدارا همراه با مصادیق مدارا 4- آثار و برکات اصل اخلاقی مدارا در بعد فردی و اجتماعی به پژوهش پرداخته است.
نتایج پژوهش حاضر، نشان دهنده آن است که قرآن و روایات امر به مدارا را در یک دایره گسترده بیان می‌کند، و توصیه به مدارا را در مورد همه بشر(اعم از مخالف و موافق) بکار برده است، بنابراین مدارا در مسائل شخصی و بعضی از مسائل اجتماعی که با حقوق دیگران منافات نداشته باشد رایج است اما در مسائل دینی و اجرای حدود و احکام الهی لازم است که با قاطعیت و صلابت برخورد شود.

واژگان کلیدی :

اصل، اخلاق، مدارا، اصل اخلاقی مدارا، قرآن، روایات.