نام نویسنده : سيده راضيه اماميان

سطح تحصیلی : سطح 3

رشته تحصیلی : تفسیر و علوم قرآن

استاد راهنما : عبدالرسول حسینی زاده

تاریخ دفاع : 99/6/29

چکیده پایان نامه : واژه حسب و مشتقات آن از واژه‌های نسبتا پر کاربرد در قرآن کریم است. معناشناسی این واژه با بررسی نحوه انتخاب آن، بر اساس روابط جانشینی و نحوه ترکیب آن با واژه‌های دیگر بر اساس روابط همنشینی و نحوه قرار گرفتن آن در شبکه معنایی قرآن با توجه به سیاق آیات صورت می گیرد. فعل «حسب» و مشتقات آن در قرآن کریم غالبا برای اشاره به اندیشه‌های باطل یا تخیلات خطا و تصحیح آنها به کار رفته‌اند. مطالعه موردی کاربردهای این واژه و واژه‌های قریب المعنی با آن در قرآن کریم سهم بسزایی در شناخت پندارهای خطا در زندگی دارد. بیشترین مواردی که در قرآن این واژه در ارتباط با آنها به کار رفته عبارت است از: پندار غلبه بر خدا، انکار قیامت و بیهودگی خلقت، هدایت یافتگی کافران، فرار گنه کاران از عذاب الهی، بدون تکلیف رها شدن در دنیا، ورود به بهشت بدون سختی و آزمایش ، عدم ثبت اعمال، یکسانی مومنان و مجرمان، جاودانگی به وسیله مال اندوزی و همچنین اشاره به سنت املاء و استدراج و جز این ها. واژگان جانشین این واژه نیز در موضوعاتی از قبیل: عدم برپایی معاد، نکوهش پیروی از ظن و گمان، پندار تداوم نعمتهای دنیا، پندار شکست مسلمانان و دروغ بودن وعده نصرت الهی و… به کار رفته اند. نوشتار حاضر به روش معناشناسی توصیفی در صدد تبیین معنای حسبان در قرآن است.

واژگان کلیدی : حسب در قرآن، ظن در قرآن، زعم در قرآن، شک در قرآن، ریب در قرآن، علم در قرآن، معناشناسی