نام نویسنده : زينب السادات احمد پناهي

سطح تحصیلی : سطح 3

رشته تحصیلی : تفسیر و علوم قرآن

استاد راهنما : محسن قمرزاده

تاریخ دفاع : 97/9/20

چکیده پایان نامه : ظهور مفاهيم و مباني شريعت اسلام در ميان قبايل متفرق عرب جاهلي، ظرف مدت کوتاهی از آنان امتي متحد و متمدن ساخت كه به تمدن‌هاي عظيم آن دوران پهلو مي‌زد. اين امر، محصول در هم تنيدگي روشی مبتني بر اصل تدريج و ترتيب با محتوایی عمیق و جامع در مصحف شريف می باشد. امر به معروف و نهي از منكر از جمله عناصری بود که در اثر این ترکیب و به منظور ضمانت اجراي احكام و بقاء آيين اسلام در ميان معاصرین نزول نهادينه گشت. تتبع در سیر تنزیلی آیات مرتبط با موضوع مورد پژوهش روشن می سازد که سوره های مکی با ایجاد زمینه های لازم، جامعۀ ایمانی مدنی را مهیای پذیرش و اجرای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر در سطح اجتماع می نمایند. از جملۀ این زیر ساخت ها، ترغیب مخاطبین به انفاق، رسیدگی به امور ایتام، توصیۀ یکدیگر به شکیبایی و حرکت در مسیر حق و ارزش دانستن مسئولیت پذیری در قبال سرنوشت هم نوعان و نیز توبیخ هر گونه عملکرد مخالف با آموزه های مذکور و ضدارزش شمردن منفعل بودن در برابر سرانجام آن ها می باشد. اینک نوبت به سوره های مدنی می رسد که پس از اعلان عمومی وجوب امر به معروف و نهی از منکر بر مؤمنین به گسترش و بسط این فرهنگ در جامعۀ ایمانی و محافظت از آن بپردازند. بنابراین جهت دست یافتن به این مهم، برحذر داشتن مؤمنان از موانع موجود در مسیر نهادینه سازی، تبیین مشکلات و تشریح راه کارهای فائق آمدن بر آن ها نظیر آغاز نظارت اجتماعی از جامعۀ کوچک خانواده را در دستور کار قرار می دهند.

واژگان کلیدی : روش، نهادينه‌سازي، ترتيب نزول، امر به معروف و نهي از منكر