نام نویسنده : هاجر خدرنژاد
سطح تحصیلی : سطح 3
رشته تحصیلی : فقه و اصول
استاد راهنما : سيد جواد حسيني خواه
تاریخ دفاع : 97/06/10
چکیده پایان نامه : نکاح معاطاتی به معنای عدم اجرای صیغه ایجاب و قبول است. این نکاح از دیدگاه فقهای شیعه مورد بررسی قرار گرفته؛ نظرات موافقین و مخالفین عقد نکاح با استناد بر ادله تبیین گردیده است. مشهور فقهای شیعه معتقدند، معاطات در عقد نکاح جاری نمی‌شود و برای اثبات نظر خود به آیات، روایات، نظریه عمومی معاطات در فقه، طریقی یا موضوعی بودن لفظ درعقد نکاح استناد کرده‌اند. در مقابل برخی دیگر از فقها بر امکان جریان معاطات در نکاح تمایل نشان داده و معتقدند که فعل نیز همانند قول می‌تواند وسیلۀ ایجاد و ابراز جدی باشد و برای قول خود به آیه 21 سوره نساء، روایات، اصول عملیه، اجماع و سیرۀ معصومین استناد نموده‌اند و قائل‌اند که آثار زوجیت را می‌توان برآن مترتب کرد. در سال‌های اخیر ازدواج‌هایی با عناوین متفاوت (ازدواج مسیار، ازدواج سفید، ازدواج سرّی، ازدواج دوستان، ازدواج عرفی، فرندی، سیاحی) در برخی کشورهای عربی و اروپایی شکل‌گرفته که از جهت ماهیت و ارکان و شرایط ازدواج، برخی کاملاً منطبق بر ازدواج شرعی و برخی متفاوت با آن میباشد. بعضی از این ازدواج ها مثل ازدواج سفید که بدون اجرای صیغه عقد انجام می شود با نکاح معاطاتی مورد مقایسه قرار گرفته تا وجهه شرعی به آن‌ها داده شود؛ در صورتی‌که با بررسی ادله می توان به خوبی دریافت که به طور کامل متفاوت است. مقایسه بین ازدواجهای نوظهور و نکاح معاطاتی همراه با ادله می تواند اهمیت و ضرورت پرداختن به بحث را روشن نماید. نگارنده با قبول نکاح معاطاتی به روش توصیفی‌ـ تحلیلی مقایسه‌ای بین این نوع ازدواج و ازدواجهای نوظهور انجام داده و ثابت کرده که برخی از آن‌ها منطبق بر ازدواج دائم میباشد، اما برخی دیگر شرایط و ارکان ازدواج دائم را نداشته و از نظر شرع مقدس اسلام مردود است.
واژگان کلیدی : نکاح، معاطات، نکاح معاطاتی، ازدواج های نوظهور