نام نویسنده : سميه قائمي فر
سطح تحصیلی : سطح 3
رشته تحصیلی : فقه و اصول
استاد راهنما : سيد جواد حسيني خواه
استاد مشاور : محمد مهدي ملكيان
تاریخ دفاع : 1396/04/10
چکیده پایان نامه : با توجه به جامعیّت و شمولیت فقه شیعی برای همه ابعاد و دورانهای زندگی بشر، کودکی به عنوان مقطعی از زندگی بشر موضوع بسیاری از احکام فقهی قرار گرفته است و ممیز به عنوان کودکی که نزدیک به سن بلوغ است به جهت رشد درک و فهم و ایجاد قوّه تشخیص و تمییز در امور مختلف، در پارهای از احکام و مسائل، دارای حکمی متفاوت از احکام کودکان شده است و با توجه به اهمیت وظایف عملی در تضمین سعادت دنیوی و اخروی، ضرورت بررسی احکام مختص به صبی ممیز از منظر و نگاه فقهای امامیه وجود دارد. از آنجا که بلوغ، شرط عامه هر تکلیفی به شمار میآید، ممیز به جهت عدم دارا بودن این شرط، مخاطب تکالیف شارع مقدس قرار نمیگیرد و به موجب حدیث رفع، کلیه احکامی که در آن الزام، تکلیف و مشقّت وجود داشته باشد از صبی رفع میگردد. امّا چنانچه صبی با وجود آنکه تکلیف به انجام عبادات و ترک محرمات ندارد، اقدام به آنها نماید صحت یا عدم صحت عبادات او به معنای استحقاق اجر و ثواب مبتنی بر اقوال فقها در مشروعیت و یا تمرینیت عبادات او میباشد که بنابر قول مشهور، افعال عبادی او دارای مشروعیت بوده و عباداتش صحیح واقع میشود. در بخش معاملات بنا بر قول مشهور مبنی بر عدم جواز مطلق تصرفات صبی، معاملات صورت گرفته از سوی صبی نافذ نمی¬باشد مگر مواردی خاص مثل وصیت، وقف، صدقه و… که به جهت نصوص و ادله خاص استثنا شده است. البته در مقابل مشهور در صحت عبادات و معاملات صبی، اقوال دیگری نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
واژگان کلیدی : احکام، صبی، ممیّز، فقه، مشروعیت، عبادات، معاملات.