نام نویسنده : نجمه آرزو

سطح تحصیلی : سطح 3

رشته تحصیلی : فقه و اصول

استاد راهنما : محمد تقی ربانی

تاریخ دفاع : 98/6/30

چکیده پایان نامه : این پژوهش که به صورت توصیفی تحلیلی از نوع بنیادین انجام گرفته به پاسخ سوال: حکمیت از دیدگاه فریقین چگونه است می¬پردازد. ابتدابه مفهوم شناسی حکمیت و واژگان مشابه آن پرداخته شده است. فقهای امامیه و اهل سنت درباره نشوز اختلاف نظر چندانی ندارند و اغلب آنها نشوز را سرپیچی از حقوق واجب همسری می¬دانند.فقهای شیعه و اهل سنت در مورد ادله مشروعیت حکمیت به آیات قرآن، سنت، اجماع و بنای عقلا استناد کرده اند که گرچه تفاوت هایی دارند اما کلیت مطلب مورد پذیرش تمام فرق اسلامی است. برخی از شروط حکمین مورد قبول و اتفاق نظر فقهای فریقین است مانند: اسلام، بلوغ و عقل، و برخی نیز مانند حریت، ذکوریت، قرابت، عدالت، عدم خصومت واجتهاد مورد اختلاف فقها می¬باشد. فرد حکم علاوه بر مقبول ومرضی الطرفین بودن، ایا لازم است شرایط قضاوت را داشته باشد ویا فقط وظیفه سازش ورفع خصومت دارد؟یا اینکه اودر مقام قضاوت است ودارای قدرت اجرای طلاق می¬باشد؟ میان علمای فریقین محل بحث می¬باشد. قاضی نیز در منابع فقهی به قاضی منصوب و قاضی منتخب (تحکیم) تقسیم می¬شود که فقهای امامیه و اهل سنت بر مشروعیت آن ادله ای را بیان کرده اند. اما در اینکه قاضی تحکیم از طرف حکومت تعیین شود یا از طرف زوجین یا اقربای آنها، نظرات متعددی مطرح است. برخی از فقها معتقدند که حکمین فقط اجازه مصالحه و سازش دارند و برخی دیگر اجازه طلاق نیز به حکمین می¬دهند. در مورد ماهیت آرای داوران نیز سه نظریه مطرح است. نظریه تحکیم که بیشتر مد نظر علمای امامیه است. نظریه توکیل که اغلب، اهل سنت قائل به آن هستند و نظریه کارشناسی که به نظر نگارنده جامع ترین نظر در این مورد است.

واژگان کلیدی : شقاق، داوری، قضاوت تحکیمی، زوجین،نشوز، حکمیت.