نام نویسنده : شهرزاد پناهي فرد

سطح : سطح 3

رشته تحصیلی : کلام اسلامی

استاد راهنما : فاطمه رجبی

تاریخ دفاع : 97/11/15

چکیده پایان نامه : عالم برجسته شیخ جلیل عبدالجلیل بن ابی الحسین بن ابی الفضل قزوینی، از عالمان امامی مشهور قرن ششم هجری است. اطلاعات دقیقی از تولد و وفات او در دست نیست. عبدالجلیل قزوینی آثار متعددی داشته که از میان آنها تنها کتاب «نقض» ایشان در دسترس ما می¬باشد. او از منظر روش شناسی کلامی، به عقل گرایان اصولی (غیر فلسفی منتقد فلاسفه) تعلق دارد، و در ادامه‌ی مدرسه کلامی بغداد، و متأثر از بزرگانی چون سیّد مرتضی علم الهدی بوده است. از خصوصیات وی دیدگاه تقریبی بین مذاهب و اعتدالی اوست، که این ویژگی در کنار اطلاعات کم نظیر او از علوم مختلف و متعدد، همین یک اثر ایشان را به گنجینه¬ای نفیس و ارزشمند تبدیل نموده است. شیخ عبدالجلیل در کتاب نقض به موضوعات متعدد کلامی اشاره نموده و گاهاً آنان را تبیین نموده است، ولی از آنجا که کتاب او در پاسخ به شبهات فردی سنّی نگاشته شده، بیشتر مطالب و آرای وی پیرامون مسائل امامت بیان گردیده است. در این پژوهش به بررسی آرای کلامی مرحوم قزوینی پرداختیم. ایشان معرفت حق تعالی را امری لازم می¬داند و در شناخت خداوند قائل بر نظری بودن آن بوده است. وی بر ضرورت نبوت و امامت به ذکر دلائلی پرداخته که بیان نمودیم. در آراء مرحوم قزوینی تمایزاتی را نسبت به عقاید شیعیان مطرح نمودیم، که در مباحثی چون: نظریه حال و ثابتات ازلی در صفات الهی، علم غیب امام، معجزه توسط امام، رجعت بوده است. و همچنین برخی شبهات پاسخ داده شده توسط ایشان را در مسائل مختلف بیان کرده ایم.

واژگان کلیدی : : اندیشه کلامی، عبدالجلیل قزوینی، روش شناسی، تقریب، خداشناسی، نبوت، امامت.