نام نویسنده : زهرا تشریفی

سطح : سطح 3

رشته تحصیلی : کلام اسلامی

استاد راهنما : عباس عباس زاده

استاد مشاور : مجتبي نظري

تاریخ دفاع : 96/11/11

چکیده پایان نامه : مسئله قضا و قدر و لوازم و کارکردهای آن، از آن جهت حائز اهميّت و حسّاسيّت ويژه اي است كه با موضوعات مهمي از جمله خداشناسی و انسان شناسی و مسائل اجتماعی و…ارتباط مستقيم دارد و پرداختن به آثار و لوازم آن به نوعي توجه به اين مباحث و چالش هاست گرچه اين مسئله همواره مورد توجه بوده ولي از اين منظر به آن توجه جدي نشده و اكثر مباحث مطرح شده به جنبه هاي نظري و كلامي آن پرداخته اند و آثار و كاركرد هاي علمی و عملي و اجتماعي آن مورد غفلت واقع شده است لذا در اين پژوهش لوازم و آثار و كاركردهاي علمي و عملي و اجتماعی آن مورد توجه قرار گرفته است و به این نتیجه رسیده است که اعتقاد به چنين باوري از ديدگاه اسلام داراي لوازم خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و اجتماعی و دارای کارکردهای علمی و عملی می باشد. بالا رفتن سطح معرفت انسان نسبت به تدبير الهي و توحید ربوبی، و آمادگي براي درك توحيد افعالي به‌معناي توحيد در افاضه وجود، صفات علم و قدرت و حکمت الهی و نقش اراده و اختیار و عمل خود انسان در سرنوشت خود و حکیمانه دیدن حوادث جهان هستی از کارکردهای علمی این بحث می باشد. اما از نظر عملي، دو کارکرد مهم فردی و اجتماعی بر اين اعتقاد مترتب مي‌شود: از جمله آثار فردی این اعتقاد می توان به تحمل سختي‌ها و دشواري‌هاي زندگي و نباختن در برابر مصائب و حوادث ناگوار و کسب آمادگي خوبي براي به دست آوردن ملكات فاضله‌اي مانند صبر و شكر و توكل و رضا و تسليم و به خوشي‌ها و شادي‌هاي زندگي دنیا سرمست و مغرور نشدن و مبتلا به شيفتگي و دلدادگي نسبت به لذايذ دنيا و غفلت از خدا نشدن و… اشاره کرد. از جمله کارکردهای اجتماعی آن می توان به ارتباط قضا و قدر با عظمت و انحطاط جامعه اسلامی اشاره کرد زیرا اگر این مسئله به‌صورت درست تبیین و تفسير نشود بهانه‌اي براي تنبلي و راحت‌طلبي و سلب مسئوليت و سوء استفاده های سیاسی و افزایش ظلم و تعدی و از بین رفتن روحیه تلاش و کوشش و سلحشوری و پوچ گرایی می شود.

واژگان کلیدی : قضا و قدر، جبر، اختیار، تفویض، لوازم و کارکردها، عظمت، انحطاط ،جامعه اسلامی