راحله كامران آزاد

چکیده

حجیت قرائات به مفهوم صحیح بودن استدلال بر آن‎ها هنگام استنباط شریعت و جواز قرائات به معنای صحیح بودن قرائت آن‎ها در نماز و غیرنماز، از مسائل مهم علوم قرآنی است. علما درخصوص حجیت و جواز قرائات اختلاف نظر دارند. برخی، قرائت حجت را منحصر در قرائت حفص از عاصم دانسته و تنها بر جواز قرائت نماز و قرآن به آن فتوا داده اند. بعضی همة قرائات هفت‎گانه، ده‎گانه و حتی چهارده‎گانه را حجت می دانند و درنتیجه، جواز قرائت هر یک از آنان را در نماز و غیره جایز شمرده اند. در این مقاله با روش توصیفی به تبیین و تطبیق دیدگاه‎ آیت الله فاضل لنکرانی و علامه معرفت درمورد حجیت و جواز قرائات پرداخته شده است. یافته های پژوهش نشان می‎دهد که آیت الله فاضل قائل به عدم حجیت قرائات است. از نظر ایشان، دلیل عدم حجیت بر فرض تواتر قرائات، تعارض دلالی آن‎ها و بر فرض عدم تواتر، اجتهاد شخصی بودنِ قرائات است. این در حالی است که آیت الله معرفت از بین قرائات گوناگون، قرائت حفص از عاصم را به دلیل موافقت با ثبت معروف، لغت فصیح و نامعارض با دلیل قطعی حجت می داند و تنها قرائت آن را در نماز جایز دانسته است.

واژگان کلیدی: حجیت، قرائات، حجیت قرائات، جواز قرائات، آیت الله فاضل لنکرانی(ره)، آیت الله معرفت(ره).