سمانه وفایی
مبانی تفسیر از مهم‌ترین مباحث علم تفسیر و علوم قرآنی است و به معنای پیش‌فرض ها، اصول و باورهای مفسر برای کشف مقصود الهی از آیات قرآن است. اختلاف در مبانی تفسیر سبب اختلاف تفاسیر شده و عدم توجه به آن می‌تواند به خطا در فهم مراد آیات منجر شود. اگر چه اغلب مفسران مستقلاً به مبانی خود اشاره‌ای نداشته‌اند، اما آگاهی و توجه به آن‌ها توسط مفسر، پیش از ورود به تفسیر لازم و ضروری است. آیت الله فاضل(ره) در اثر ارزشمند مدخل التفسیر، مبانی تفسیر را به طور مجزا و مستقل استحصا نکرده اند، از این رو پژوهش حاضر درصدد است با رویکرد توصیفی به استخراج مبانی صدوری و دلالی تفسیر از دیدگاه ایشان بپردازد. از مبانی صدوری، الهی بودن الفاظ و تحریف‌ناپذیری، و از مبانی دلالی، حکیمانگی، هدفمندی، جهانی و جاودانگی مفاهیم آیات، امکان فهم، حجیت ظواهر آیات و هم‌چنین عدم جدایی قرآن و سنت، در آثار ایشان شمرده شده است.
واژگان کلیدی: قرآن کریم، مبانی تفسیر، مبانی صدوری، مبانی دلالی، فاضل لنکرانی.