نام نویسنده: مریم معینی
مقطع: سطح3
رشته: فقه و اصول
استاد راهنما: مرضیه اسکندرجوی
تاریخ دفاع: 1404/03/21
چکیده پایان نامه: اهميت و ضرورت علم اصول بر هيچ فقيه و عالمي پوشيده نيست و درميان مباحث آن حكم و اقسام آن داراي اهميت ويژه اي است علي الخصوص براي فقيه در مقام افتاء مبحث حكم و اقسام آن و تشخيص و تمييز ميان آنها امري حياتي است . تقسيم حكم به ارشادي ومولوي چند صباحي است كه در بين علماء وكتب اصولي شيعه به ميدان آمده تا آنجا كه بعضي از علماء اصول اين مبحث را درضمن و يا به گونه اشاره ، نه مستقلا ، ذكر كرده اند . حكم مولوي كه حتي ممكن است در مورد آن حكم عقل وجود نداشته باشد و اگر شارع چنين حكمي نمي كرد عقل بدان حكم نمي كرد مثل نماز ، جهت وصدور حكم ،مولويت مولا و ناشي از ولايت خدا بر انسانهاست كه اطاعت آن پاداش و مخالفت آن عقاب دارد يعني از مولا بما هو مولا صادر شده ولي حكم ارشادي ارشاد به مضار و منافع مترتب بر ماموربه يا منهي عنه بوده كه نه ممتثل آن مستحق پاداش است و نه متخلف از آَن مستحق عقاب يعني مكلف را « مامور مطيع» نمي خواهد بلكه به موازات آگاهي از مصلحت و مفسده ماموربه يا منهي عنه او را « آگاه و مسئول » مي خواهد، جهت و صدور حكم، مولويت مولا نمي باشد بلكه از باب ناصحيت و مرشديت ميباشد يعني حكم از شارع نه تحت عنوان آمر و مولا بلكه بما هم ناصح و مرشد و راهنما صادر شده است مثل امر به راستگويي و احتراز از دروغگويي كه حتي اگر در شرع هم چنين حكمي نمي بود عقل بدان حكم مي داد.
واژگان کلیدی: حكم، حكم مولوي، حكم ارشادي