نام نویسنده: سیده مرضیه علوی
مقطع: سطح4
رشته: تفسیر تطبیقی
استاد راهنما: سعید داودی لیمونی
استاد مشاور: عباس علی واشیان؛ احسان ابراهیمی
تاریخ دفاع: 1404/03/21
چکیده رساله: توجه به مزاج و طبائع درونی انسان از مسائلی است که از گذشته تاکنون و با نگاه‌های فلسفی، طبی، دینی و… به آن پرداخته شده و گاهی نیز به تأثیرات مزاج در ایجاد حالت‌های روانی و جسمی مختلف در انسان‌ها و نقش آن در درمان بیماری‌ها اشاره شده است، لیکن کارکرد شناخت مزاج در حوزه بسامان شدن مسائل گوناگون خانوادگی (اعم از روابط زناشویی یا اخلاقی زوجین یا تربیت فرزندان در سنین مختلف) مغفول مانده و چندان مورد اهتمام جدّی از سوی اندیشمندان اسلامی نبوده است. مسئله اصلی در این پژوهش، مطالعه تطبیقی تأثیر مزاج‌شناسی بر روابط خانواده، از منظر قرآن، حدیث و علوم تجربی است که با روش کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی-تحلیلی درصدد بیان تأثیرات شناخت مزاج بر استحکام نظام خانواده، روابط زوجین و نیز تربیت فرزندان در کودکی، نوجوانی و جوانی است. بر اساس یافته‌های تحقیق و با توجه به رابطه متقابل اخلاق و مزاج، مزاج‌شناسی تأثیرات مهمی بر شناخت زوجین از یکدیگر پیش از تشکیل خانواده و در راستای معیارهای همسرگزینی همچون: معیار اخلاق، کفویت و عقلانیت دارد. همچنان‌که پس از تشکیل خانواده نیز، شناخت مزاج تأثیرات بسزایی بر حل مسائل مختلف زناشویی و اخلاقی خود زوجین و اختلافات احتمالی معاشرتی آنان با بستگان و خویشاوندان دارد. در بخش، تأثیرات شناخت مزاج بر تربیت فرزندان پیش از تولد، می‌توان به تطورات معنوی در اصل آفرینش انسان در مرحله انعقاد نطفه اشاره کرد، همچنان‌که بعد از تولد فرزندان نیز، مزاج‌شناسی تأثیرات قابل توجهی برتربیت در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی، (با توجه به ویژگی‌های جسمانی و روانشناختی هر یک از این سه دوره) دارد. دستاوردهای این تحقیق نشان می‌دهد: آشنایی با مزاج و به تبع آن تلاش برای شناخت اعتدال مزاجی، تاثیرات مستقیمی در سلامت جسم، روان و تعادل اخلاقی در خانواده (اعم از روابط اخلاقی یا زناشویی زوجین) و تربیت بهتر فرزندان دارد.
واژگان کلیدی: مزاج، مزاج شناسی، خانواده، دین، علوم تجربی، مطالعه تطبیقی