نعیمه امیری بصیر

چکیده

طبق بیان صریح قرآن کریم، وجود آیات محکم و متشابه در قرآن امری مسلم بوده و علما و مفسران گران‎قدر بر آن تأکید دارند، اما آنان درخصوص این‎که چه عاملی باعث بروز تشابه در آیات قرآن است بحث‎های بسیار نموده و نظریات مختلفی در موردش ارائه کرده اند. ازجمله آن نظریات، «وجود اشتراک لفظی در الفاظ قرآن کریم» است و مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی (ره) از قائلان به این نظریه بوده اند. براین مبنا لازم است رابطه اشتراک لفظی با تشابه موجود در آیات روشن شود. ازاین رو در این نوشتار سعی شده تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، مبانی علمی مورد قبول آیت الله فاضل لنکرانی(ره) در زمینه مسئله مورد بحث استخراج گردد و با تکیه بر این مبانی، چهار طریق استدلالی برای رابطه متقابل تشابه با اشتراک لفظی ارائه شود. نتیجه آن پس از مسلّم بودن وجود آیات متشابه در قرآن کریم، جواز و بلکه لزوم وجود اشتراک لفظی در قرآن و البته مبدأ و منشأ بروز تشابه از طریق اشتراک لفظی واژگان قرآن کریم است.

واژگان کلیدی: آیات محکم و متشابه، اشتراک لفظی، تشابه، آیت الله فاضل لنکرانی(ره).