نشست معرفتی با موضوع «انسان شناسی» با حضور استاد ارزشمند حجت الاسلام و المسلمین دکتر شجاعی در مؤسسه معصومیه ویژه طلاب سطح ۲ برگزار گردید. در این نشست ، استاد دکتر شجاعی با استناد به آیات قرآن کریم، روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام و نمونه‌های علمی، به تشریح ابعاد دقیق نظام آفرینش و نقش انسان در این ساختار هماهنگ پرداخت.
تبیین ساختار ریاضی عالم خلقت
حجت الاسلام دکتر شجاعی در ابتدای جلسه با بیان این که «تمام عالم بر اساس قانون عدد، اندازه و محاسبه آفریده شده است»، به آیات کُلُّ شَیءٍ عِندَهُ بِمِقدار و أحصی کُلَّ شَیءٍ عددًا اشاره کرد و گفت:
«در کوچک‌ترین ذرات تا بزرگ‌ترین منظومه‌ها، هیچ پدیده‌ای بدون حساب و اندازه‌گذاری دقیق وجود ندارد.» وی برای تبیین این موضوع، به مثال‌هایی از طبیعت و شیمی همچون ترکیب دقیق عناصر در ساخت آب، تفاوت‌های جزئی در ساختار مواد، و نظم موجود در خلقت فرشتگان و جهان اشاره کرد.
احکام الهی نیز بر اساس نظام عدد و حساب تنظیم شده‌اند.
در ادامه، استاد به تشریح نظم عددی در احکام اسلامی پرداخت و افزود:
«نظام تشریع مانند نظام تکوین، کاملاً محاسبه‌شده است. تعداد رکعات نماز، نصاب زکات و خمس، احکام مربوط به خانواده و حتی جزئیات عبادات، همگی نشان دهنده وجود یک هندسه دقیق در تشریع الهی است.»
تبیین دقیق مفهوم «قدر و قضا»
استاد دکتر شجاعی با بیان اینکه «قَدَر» به معنای اندازه و «قَضا» به معنای نتیجه است، گفت:
«همان‌گونه که ترکیب عناصر نتیجه مشخصی دارد، در زندگی انسان نیز هر شرایط، نتیجه مقدّمات و اندازه‌گذاری‌های پیشین است. سلامت، اخلاق، موفقیت و حتی ناکامی، تابع نظام قدر و قضا هستند.»
شب قدر؛ شب تنظیم و تقدیر برنامه یک‌ساله عالم
وی یکی از جلوه‌های برجسته نظام محاسبات الهی را شب قدر دانست و اظهار کرد:
«در شب قدر، تمام مقدرات یک سال آینده از جمله بارش‌ها، حوادث طبیعی، رشد گیاهان، تولدها، وفات‌ها، سلامت، موفقیت‌ها، امتحانات و مسیر زندگی انسان‌ها تعیین و اندازه‌گذاری می‌شود و در نهایت این مقدرات به امام زمان(عج) عرضه می‌گردد.»
فرزندآوری و تربیت؛ نیازمند شناخت قواعد آفرینش
در بخش دیگری از سخنان، استاد بر ضرورت شناخت قوانین الهی در فرزندآوری و تربیت تأکید کرد و گفت:
«تربیت انسان یکی از دقیق‌ترین عرصه‌های قدر و قضاست. بسیاری از مشکلات جسمی و رفتاری کودکان نتیجه بی‌اطلاعی از قوانین اثرگذار بر نطفه، بارداری و تربیت است. والدین باید پیش از فرزندآوری پنج ویژگی سلامت، زیبایی، هوش، اخلاق و معنویت را در خود تقویت کنند.»
تمایز میان علم و معرفت
استاد شجاعی با اشاره به تفاوت علم و معرفت افزود:
«علم دانستنی است، اما معرفت تحول درونی انسان را رقم می‌زند. بسیاری از دیندارانی که با تغییر محیط دچار تزلزل می‌شوند، دینشان دانشی است نه معرفتی. در روایات آمده است: أفضلُکم ایمانًا أفضلُکم معرفةً.»
انسان؛ محور محاسبات عالم
وی با بیان اینکه «انسان عدد مرکزی آفرینش است» تصریح کرد:
«شناخت خدا، احکام، عبادت، معاد و حتی فهم جهان هستی بدون شناخت انسان امکان‌پذیر نیست. روایات تأکید می‌کنند: مَن عرف نفسه فقد عرف ربه.»
امام؛ مرکز مدیریت نظام خلقت
سپس دکتر شجاعی به تبیین جایگاه امام در نظام هستی اختصاص داشت. سخنران با استناد به آیه کُلُّ شَیءٍ أحصیناه فی إمامٍ مبین گفت:
«امام، مرکز محاسبات عالم و مدیر اجرای مقدرات الهی است. فهم حقیقت دین بدون شناخت جایگاه امام امکان ندارد.»
در پایان جلسه، استاد سه اصل بنیادین در فهم دین و هستی را چنین برشمرد:
۱. عالم کاملاً بر اساس عدد و محاسبه آفریده شده است؛
۲. انسان محور و عدد مرکزی این نظام است؛
۳. امام، مدیر و تنظیم‌کننده این ساختار الهی است.
وی تأکید کرد: «با فهم این سه اصل، درک احکام، عبادات، اخلاق، تربیت و حتی تبلیغ دین در جهان امروز آسان‌تر و عمیق‌تر می‌شود.»