نام نویسنده: طاهره گلشن
مقطع: سطح3
رشته: فقه و اصول
استاد راهنما: حسن غفاری فر
تاریخ دفاع: 1404/02/09
چکیده پایان نامه: شهرت روائي عبارت است از نقل روايتي كه در ميان محدثان مشهور باشد. شهرت عملي عبارت است از شهرت در عمل بر طبق يك روايت و استناد به آن. شهرت فتوايي عبارت است از شهرتي كه مستند آن مفهوم نباشد. در باب حجيت شهرت فتوايي اقوالي وجود دارد. مشهور فقهاء شهرت فتوايي را حجت نمي‌دانند. آنها براي اثبات نظريه خود، نيازي به اقامه دليل ندارند زير اصل در ظنون عدم حجيت است. قائلين به حجيت شهرت فتوايي به دلايلي استناد كرده‌اند از جمله مفهوم موافقت. به اين بيان كه ظن حاصل از شهرت فتوايي غالبا از ظن حاصل از خبر واحد قوي‌تر است، پس شهرت به مفهوم موافقت بايد حجيت داشته باشد. در رد استدلال به آن گفته شده كه اولاً اين قياس مع‌الفارق است و ثانياً اين كه مناط حجيت خبر واحد صرف ظن باشد، احراز نشده است. دليل ديگر بر حجيت شهرت فتوايي، استدلال به آيه نبأ است. علت تبين در آيه جلوگيري از عملكرد سفيهانه است و چنين چيزي در عمل به خبر مشهور وجود ندارد. در مناقشه به دليل دوم، گفته شده در استدلال تمسك به عموم نقيض تعليل شده است نه خود تعليل، در حالي كه آيه دلالتي بر نقيض تعليل ندارد. دليل ديگر بر حجيت شهرت فتوايي، استدلال به مرفوعه زراره و مقبوله عمر بن حنظله مي‌باشد. در رد استدلال به اين دو حديث، بيان شده كه مقصود، خصوص شهرت روائي است. برخي نيز شهرت فتوايي قدماء را حجت مي‌دانند كه به نظريه تلقي معروف است. نظريه تلقي عبارت است از اين كه در نزد قدماء، متن حديث به جاي فتوا نشسته و سند آن حذف گرديده است. از نمونه‌هاي شهرت فتوايي در باب عقود مي‌توان به موارد زير اشاره كرد: ماضويت در صيغه عقد بيع، تقدم ايجاب بر قبول، عدم رضايت مكفول در عقد كفالت و… اشاره كرد. شايان ذكر است كه تحقيق پيش رو به بررسي حجيت شهرت فتوايي و عدم آن و ذكر نمونه‌هايي از آن در باب عقود به روش كتابخانه‌اي پرداخته و مورد تدوين قرار گرفته است.
واژگان کلیدی: شهرت روائي، شهرت عملي، شهرت فتوايي، حجيت شهرت فتوايي، عقد