نام نویسنده: مریم عظیمی
مقطع: سطح3
رشته: فلسفه اسلامی
استاد راهنما: فاطمه رجبی
تاریخ دفاع: 1403/12/18
چکیده پایان نامه: بيت الحكمه كه در واقع يك دانشگاه بزرگ علمي فلسفي در زمان خودش در بغداد، به شمار مي‌رفت، نخستين مركز علمي و فرهنگي مهمي در جهان اسلام بود. اين نهاد عريض و طويل، بيشتر به فلسفه، علوم رياضي، علوم طبيعي و ترييت شاگردان برجسته و نامدار مي‌پرداخت. بيت الحكمه در بغداد ساخته شد. اين مركز، كه با استفاده از منابع مالي دولتي يا بيت‌المال اداره مي‌شد، مكاني براي گردهمايي دانشمندان، پژوهشگران و به‌ويژه مترجمان ماهر بود. اين افراد، كتاب‌هاي علمي و فلسفي يوناني را به زبان عربي ترجمه مي‌كردند. از اين رو نقش بزرگي در انتقال علما و دانش آموختگان در همه جهان از جمله مراكش، اندلس و … داشت و علم و تفكر را اشاعه داد. بيت الحكمه بغداد بعنوان شاهكار علمي و فرهنگي اسلام در طول دوران موجوديتش منشا تاثيرات قابل توجهي در عالم دانش و فرهنگ بوده است. بيت الحكمه بغداد نخستين دانشگاه اسلامي بشمار مي‌رود كه قدمتي طولاني دارد و به عنوان نماد بارزي از تمدن اسلامي است كه ارمغان تازه‌اي براي بشريت محسوب مي‌شد و تحولات بسياري را موجب گرديد تا بدانجا كه غربي‌ها نيز توانستند از آن به منظور توسعه دانش خود بهره مند شوند. پس از تثبيت فتوحات اسلامي و آشنايي مسلمانان با تمدن‌ها و فرهنگ‌هاي ديگر، پايه‌هاي فرهنگ و تمدن اسلامي شكل گرفت و استوار شد. در اين دوره، هنر، فلسفه، ادبيات و علوم مختلف در ميان مسلمانان گسترش يافت و شكوفا شد. آغاز ترجمه‌هاي علمي به دوره نخست عباسي، به ويژه در زمان خلافت منصور دوانيقي (۱۳۶–۱۵۸ قمري)، بازمي‌گردد. اين روند در دوران خلافت هارون‌الرشيد (۱۷۰–۱۹۳ قمري) و مأمون عباسي (۱۹۸–۲۱۸ قمري) به اوج خود رسيد. ترجمه‌ها و آثار علمي ارزشمند در دوره‌هاي بعدي، به ويژه در دوره سوم عباسي (زمان حكومت آل بويه)، نقش مهمي در شكل‌گيري و پيشرفت تمدن اسلامي ايفا كردند. پژوهش حاضر با رويكردي توصيفي- تحليلي و با طرح اين پرسش كه بيت الحكمه چگونه به‌وجود آمد و تاثير فلسفي – تاريخي آن بر جهان اسلام چه بوده است، چه عوامل فكري و فلسفي باعث پيدايش بيت الحكمه شدند، چه شرايط و عوامل تاريخي باعث پيدايش بيت الحكمه شدند و سرانجام ، بيت الحكمه چه تاثيري بر جهان اسلام داشت؟ بررسي شده است
واژگان کلیدی: بيت الحكمه، عوامل فكري – فلسفي، نهضت ترجمه، بررسي فلسفي- تاريخي، جهان اسلام