نام نویسنده : حميده سادات خاتمي

سطح تحصیلی : سطح 3

رشته تحصیلی : فقه و اصول

استاد راهنما : آیت الله سيد احمد خاتمی

تاریخ دفاع : 99/2/4

چکیده پایان نامه : ضرورت تدوین فقهی آسان و تسهیل در عرصه عمل به احکام و قوانین شرعی، یکی از دغدغه‌هایی است که بسیاری از اهل علم را بر آن داشته که راهکارهایی علمی و عملی در جهت دین‌داری آسان معرفی نموده و مصادیق واقعی موجود را جست‌و‌جو کنند. احکام شرعی بر پایه یک سری اصول و قواعد، استخراج و استنباط می‌شوند؛ قاعده تسهیل، یکی از قواعد اساسی در فقه ماست که مستفاد از حدیث معروف پیامبر گرامی اسلام «صلی الله علیه و آله» است که فرمودند: «بعثت بالحنیفیة السمحةالسهله». من بر دین سهل و آسان برانگیخته شدم. با وجود اینکه روح حاکم و مجرای خیلی از قواعد فقهی و اصولی همچون: لا حرج و لا ضرر و میسور… همین سماحت و سهولت در دین است هنوز به عنوان یک قاعده مستقل در کتب قواعد فقهیه بحث نشده است. در این رساله تلاش شده تا با تبیین قاعده تسهیل و بیان حدود و شمول و محتوای آن، مبانی این قاعده از آیات و روایات بررسی شود، سپس از آن جایی که به طور مشخص جلوه های تسهیل، در احکام عبادی بسیار مشهود است، در فصلی مستقلاً به مصادیق و کاربرد قاعده تسهیل در عبادات پرداخته شده چرا که هدف از خلقت، چیزی جز عبودیت نیست و عبودیت چیزی جز رابطه بین خالق و مخلوق نمی‌باشد و این ملاک و هدف چنان برای شارع مقدس مهم است که بواسطه مصلحت تسهیل در مواردی از احکام واقعی صرف‌نظر نموده است. در پایان نگاهی به نتایج حاصل از پژوهش پرداخته شده است.

واژگان کلیدی : قواعد فقهی، تسهیل، سهله، سمحه.