این نشست مورخ : 13 /02/93 ساعت برگزاری : 13:15-11:45 با موضوع : تلقیح مصنوعی، با حضور سرکار خانم دکتر اعظم وفایی (استاد حوزه و دانشگاه) برای گروه طلاب سطح 3 رشته فقه و اصول، مطالعات زنان و تفسیر و علوم قرآنی برگزار گردید.
سرکار خانم وفایی در ابتدای بحث به تعریف لغوی و اصطلاحی تلقیح مصنوعی پرداختند و برای تلقیح مصنوعی دو صورت بیان کردند:
تلقیح مصنوعی:
· تلقیح مصنوعی متجانس
· تلقیح مصنوعی نامتجانس
ایشان در توضیح این دو قسم چنین گفتند: در تلقیح مصنوعی متجانس تخمک و اسپرم متعلق به زن و شوهر است، لکن در تلقیح نامتجانس شخص ثالثی مداخله می کند. وجود تمایز بین این دو از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا از نظر قانونی و شرعی دارای احکام و قوانین متفاوتی هستند.
شیوه تلقیح متجانس، ترکیب اسپرم زوج و تخمک زوجه صورت می پذیرد. زیرا به دلیل وجود امراض یا عیوبی که در هریک از زوج و زوجه وجود دارد تشکیل نطفه از راه طبیعی و مجرای اصلی ناممکن شده است. براین اساس ترکیب در بیرون از مهبل یا رحم صورت می گیرد و سپس رحم آن را می پذیرد و رشد می دهد تا به صورت جنین کامل درآید.
در ادامه حکم تکلیفی تلقیح متجانس مورد بررسی قرار گرفت و ایشان بیان کردند که اکثر فقهاء به این نوع باروری حکم جواز داده اند، زیرا معتقدند دلیلی بر حرمت آن وجود ندارد.این مسئله از زمره شبهه های بدوی تحریمی است، اصل برائت شرعی و عقلی در مورد آن جاری می شود و هیچ عنوانی از عناوینی که حرمت را ثابت می کند از قبیل زنا، ریختن نطفه در رحم حرام یا جای دادن نطفه در چنین رحمی بر این امر صدق نمی کند. این کار سبب می شود زوجین صاحب فرزند شوند و در میان آنها مودت به وجود آید و زندگی آنها استمرار یابد. اکثریت فقهاء این نوع تلقیح را در صورت رعایت ضوابط و شروط معینی جایز می دانند. و حکم جواز را مشروط به آن دانسته اندکه این عمل مستلزم مقدمات حرام مثل: استمناء، لمس و نگاه حرام را نداشته باشد.
ایشان به نظرات موافق و مخالف در تلقیح مصنوعی نامتجانس مانند تلقیح از اسپرم مرد و تخمک زن اجنبیه اشاره نمودند.
و نظرات مخالفین را با استناد به آیات سوره نور و نساء استفاده توضیح و سپس به نقد و تحلیل آن پرداختند.
سپس به روایاتی که به صراحت بر حرمت قرار گرفتن نطفه مرد اجنبی در رحم زن اجنبی دلالت می کند، اشاره شد.
در ادامه ایشان نظریه موافقان را بیان کردند و اینکه اینان ادله آیات و روایات را بر حرمت تلقیح نا متجانس کافی نمی دانند.
و در پایان این سوال که اگر حکم تلقیح نامتجانس ثابت شود، احکام وضعی این باروری مانند بحث نسب، ارث، دیه و… چیست؟