سمینار علمی «بررسی نسبت احراق انسان از منظر امامیه» در تاریخ19/10/1397 به همت مرکز پژوهش‌های اسلامی معصومیه برگزارشد.

اولین سمینار علمی مرکز پژوهش‌های اسلامی معصومیه با موضوع «بررسی نسبت احراق انسان از منظر امامیه» با حضور طلاب و پژوهشگران در مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه برگزار شد. سرکار خانم خان‌صنمی پژوهشگر گروه مطالعات کاربردی معارف اسلامی، ارائه دهنده این پروژه پژوهشی و جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر زندیه، ناقد این جلسه بودند.

خان صنمی در شروع چنین اظهار داشت:  احراق یا انسان سوزی از مواردی است که در طول تاریخ در غرب و شرق عالم اتفاق افتاده است. در عصر حاضر گروه تروریستی تکفیری داعش، جهت قصاص روافض و مسلمانان، این کار را انجام و آن را به سلف و صحابه و در رأس آنها امام علی علیه‌السلام استناد می‌دهند. در صورتی که هیچ‌کدام از سلف و خصوصاً حضرت امیر این کار را انجام نداده‌اند و ابوبکر هم که یکبار این حکم را داده است بعد از آن ابراز پشیمانی از کار خود کرده است. لذا این عمل داعش در تخریب چهره و جایگاه تشیع و به طور کلی مسلمان‌ها نقش مهمی دارد. به همین دلیل بررسی صحیح و دقیق این موضوع نقش مهمی در آشکار شدن چهره واقعی شیعه دارد.

وی در نقد و بررسی روایات موجود در منابع اهل سنت مبنی بر احراق برخی از مرتدین و غالیان از جمله احراق عبدالله بن سبا توسط امام علی(ع) گفت: بعضی از روایات از لحاظ سندی مخدوش بوده و بعضی از لحاظ دلالی با تشکیل خانواده حدیث، رد می‌شوند و توضیحاتی در نحوه رد این روایات دادند و درنهایت به این نتیجه رسیدند که روایات محکمی در این مورد وجود ندارد و هیچ فقیهی در طول تاریخ حکم سوزاندن انسان را نداده است.

در ادامه جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای دکتر زندیه، نقدهای خود را در سه جهت صورت و شکل کار، محتوا و ساختار بیان نمودند. ابتدا نسبت به عنوان کار اشکال وارد کرده و آن را نیازمند ویرایش دانستند. سپس فرمودند به دلیل روشنی کلیدواژه‌ها، کار نیازی به مفهوم شناسی ندارد. نکته دیگر ایشان در روان‌تر کردن عبارات و استفاده نکردن از کلمات نامانوس بود.

اشکال اساسی که ایشان در ساختار کار وارد کردند این بود که در این کار مشخص نیست چه چیزی می‌خواهد بررسی شود، نسبتی که به امام علی(ع) داده شده است یا حکم احراق انسان؟ اشکال دیگر مشخص نبودن رویکرد کار است؛ این بحث از لحاظ فقهی، تاریخی یا کلامی بررسی شده است؟ ایشان دلیل اولویت‌بندی و ترتیب مباحث را نیز روشن نمی دیدند و این ترتیب را فاقدجایگاه دانستند.

اشکال محتوایی کار ایشان را چنین بیان نمودند: شما قائل هستید هیچ فقیهی تا کنون چنین حکمی نداده است ولی بنده نزدیک به 20 مورد از فتاوای مراجع را در کتب مشهوره برای شما آورده‌ام که خلاف این را ثابت می‌کند.

خانم خان‌صنمی در پاسخ به نقدهای مطرح شده، ضمن رد برخی اشکالات در پاسخ به اشکال محتوایی کار گفتند: حکم‌های بیان شده در مقام تخییر امام است و تا کنون در تاریخ هیچ کس به احراق حکم نکرده و فقط جهت ارعاب و بیان زشتی کار این حکم آمده است.

آقای دکتر زندیه در انتها به ایشان پیشنهاد دادند صحت مواردی را که در تاریخ به حضرت نسبت داده‌اند بررسی کنند. با تأکید به این مطلب که وجود این حکم در میان احکام مخیره، بازدارنده بودن آن و بیان زشتی عمل مرتکب شده است. جلسه با تشکر از ارائه مقاله عالمانه و قدردانی از زحمات ایشان به اتمام رسید.