پایان نامه خانم شوکت زینلی با عنوان:« بررسی تطبیقی مبانی و ادله توحید ربوبی از منظر امامیه و سلفیه » در رشته کلام اسلامی
چکیده
سلفیه فرقه ای از اهل سنت و پیروان ابن تیمیه حرانی و محمد بن عبدالوهاب است. امامیه اثنی عشری نیز فرقه ای از شیعه است که قائل به امامت امامان دوازده گانه بعد از پیامبر (ص) در رهبری و هدایت جامعه اسلامی است.
ربوبیت خداوند از افعال او و از مراتب توحید نظری است و به معنای وابستگی همه مخلوقات به خالق و آفریننده در تمام شئون وجودی است که شامل ربوبیت تکوینی و ربوبیت تشریعی است. سلفیه اعتقاد به توحید ربوبی را برای ورود به اسلام کافی نمی داند و تا شخص در عمل و عبادت متوجه خدا نباشد کافر است. اما از نظر امامیه ممکن نیست که انسان، خداوند را تنها رب عالم بداند و در تمام شئون وجودی اش محتاج به او باشد، اما در عمل و عبادت غیر او را طلب کند.
بدیهی است این تفاوت و اختلاف ناشی از مش فکری و مبانی اعتقادی دو فرقه مذکور است. در این پژوهش علاوه بر بیان مبانی اعتقادی دو فرقه و همچنین ادله توحید ربوبی، نگاه و رویکردی تطبیقی به مساله تفاوت سلفیه و امامیه نه تنها به تفاوتها و اختلافات بلکه به نقاط مشترک نیز پرداخته شده است. مهمترین اختلاف در مبانی اعتقادی، پذیرش و عدم پذیرش حکم عقل در استنباط و تبیین اصول اعتقادی است که از سوی امامیه پذیرفته و از سوی سلفیه رد شده است و یکی از نتایج این روش فکری، تفاوت در تبیین و اثبات توحید ربوبی است. بیان این نکته لازم است که با وجود منابع مشابه در مسائل اعتقادی، اختلاف قرائت نصوص دینی در سایر ادیان نیز وجود دارد و امری بدیهی و اجتناب ناپذیر است و آنچه حائز اهمیت است دامن زدن به این نوع از اختلافات و دشمنی میان مسلمانان هرگز به سود آنان نبوده است و هشیاری و بیداری مسلمانان را می طلبد.
کلید واژه: ادله، توحید ربوبی، امامیه، سلفیه