برگزاری هسته مطالعاتی پژوهشی «عفاف و حجاب»

اولین ترم دوره تربیت پژوهشگر عفاف و حجاب به همت گروه مطالعات کاربردی اخلاق و تربیت اسلامی مرکز پژوهشهای اسلامی مؤسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) برگزار شد.
جهت برگزاری این دوره، فراخوانی از سوی مرکز در مهر ماه سال گذشته اعلام شد و بعد از ثبت نام متقاضیان، طی سه جلسه مصاحبه، افراد واجد شرایط مشخص شده و جهت شرکت در دوره دعوت شدند.
لازم به ذکر است، این دوره با حضور استاد گرامی جناب حجت الاسلام و المسلمین بیاتی زید عزه در بهمن ماه 1397 فعالیت خود را آغاز کرد. حجت الاسلام و المسلمین بیاتی زید عزه در اولین جلسه دوره، ضمن تبیین مسئله عفاف و حجاب، این مسئله را یکی از موضوعات مهم و جریانساز دانستند و افزودند: امید است این دوره پژوهشی، نگاهی نو، متفاوت و عملیاتی به بهبود وضعیت عفاف جامعه داشته باشد.
وی تأکید کرد بعد از انقلاب، جمهوری اسلامی تبدیل شد به مدلی برای زندگی در کشورها و ملتهایی که علاقه دارند با روش اسلامی زندگی کرده و کشورداری کنند. ولی در سالهای اخیر مسأله عفاف در کشور ما دارد کمرنگتر میشود. اگر هدفمان را این بدانیم که میخواهیم به بهبود وضعیت عفاف در جامعه کمک کنیم و قدم برداریم باید توجه داشته باشیم الزاماتی دارد که ما در چند جلسه اول میخواهیم تصویری ذهنی از گستره مسئله عفاف بدهیم.
طبق فرآیند علمی ترسیم شده از سوی استاد بیاتی در جلسات تشکیل شده این هسته ابتدا به خود مسئله عفاف و گستره آن به منظور شناخت بیشتر پرداخته خواهدشد و سپس در مورد رابطه میان آنها بحث میشود. در مرحله بعد به رابطه خود عناصر عفاف با هم پرداخته و با ارائه تعریف درست و تبیین روشنی از رابطههای بحث عفاف، برای راهکاردهی و تربیت عفیفانه قدم برداشته می شود در پی باور به مسئله عفاف بحث ارزشگذاری به باور پیش میآید. وقتی به مسئلهای باور پیدا میکنید بعداً باورها در وجود شخص یا جامعهای شکل میگیرد و یکسری امور برایمان ارزشمند میشوند و برخی ضدارزش. مثلاً اگر باور توحیدی در جامعهای شکل بگیرید انسانهایی با ارزش میشوند که با تقوا هستند و مثلاً اگر بخواهم به کسی رأی بدهم انسان باتقوا را انتخاب میکنم.
طبق بیانات حجت الاسلام و المسلمین بیاتی،درنتیجه باورها ریشهای هستند و از دل آنها ارزشها برمیخیزد. از ارزشها و ضد ارزشها میتوانیم پی به باورهای مردم ببریم. لایه از این ملموستر رفتارها هستند؛ رفتارها یعنی عملکرد و سبک زندگی ما (حواسمان باشد چه نباشد). رفتار ما ناخودآگاه براساس ارزشهای ماست. اگر ارزشها روشن باشد، رفتارها براساس آن شکل میگیرد برهمین اساس است که ارزشهای بهم ریخته رفتارهای بهم ریخته را به دنبال دارند.
طبق نقشه راه علمی استاد بیاتی، قرار است از این بحثهای کلی، جهت روشن شدن سه مفهوم حیا، عفاف و حجاب استفاده شود.
استاد محترم در این دوره با طرح پرسشهایی چالشی به واکاوی هریک از مفاهیم با کمک پژوهشگران میپردازند. سوالاتی مبنی بر اینکه حیا، عفاف و حجاب هریک رفتار، ارزش یا باور است، وسعتشان به چه میزان است و چه بخش از رفتارهای ما را شامل می شود؟
به بیان حجت الاسلام و المسلمین بیاتی، حیا ملکهای درونی است مانند تقوا و در دایره ارزشها قرار گرفته و همه رفتارها را شامل میشود. ایشان در ادامه پس از بیان رابطه عفاف با حجاب، اظهار داشتند: به پوشش فرد حجاب اطلاق میشود و یک رفتار است و نمود خارجی دارد، یک عمل است ( حیا و عفاف ارزش است و امری باطنی) شهید مطهریرحمه الله علیه حجاب را به معنای ستر میدانند که به نظر میرسد پوشش دقیقتر است. تمام مسائل مطرح شده ما در گفتمان دین جای میگیرد. درحالیکه تمام این مسائل فطریاند و اجمالاً در تمام فرهنگها و تمدنها حیا، عفاف و حجاب وجود دارد اما محدوده و فهم و دایره شمول آنها متفاوت است ما در اینجا درصدد فهم این مفاهیم در اسلام و بررسی براساس مبانی اسلامی هستیم و این موضوع بحث ماست.
مرکز پژوهشهای اسلامی معصومیه، در راستای مشارکت با «دبیرخانه همایش سبک زندگی عفیفانه (بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی»، با بهرهگیری از ظرفیتهای مختلف مانند اساتید و طلاب معصومیه، محققان و تربیت پژوهشگران به طور ویژه اعضای هسته عفاف و حجاب مرکز پژوهشهای اسلامی، جهت همکاری در محورهای مختلف دعوت به عمل آورده است.
در ادامه برای آمادهسازی اعضا جهت ارائه مقاله برای همایش عفاف، با عنایت به ضرورت مباحث روشی و ساختاری مقالهنویسی، طبق پیشنهاد استاد محترم جناب حاج آقای بیاتی هماهنگی لازم برای استفاده از محضر استاد محترم جناب آقای کدخدایی طی دو جلسه با عنوان «عفاف و حجاب؛ استراتژیهای روشی» انجام شد.
لازم به ذکر است دوره تربیت پژوهشگر مرکز پژوهشهای اسلامی معصومیه در قالب هستههای مطالعاتی پژوهشی براساس مسائل و اولویتهای پژوهشی قطبهای فکری فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار میشود. در ترم اول به صورت دانشی و با رویکرد پژوهشمحور و در سه ترم بعد با رویکرد مقاله محوری، دورهها توسط اساتید مختلف راهبری میشود.